zo Is Software Testen Qualitatief Behoorlijk

… oftewel ik wil het even hebben over ISTQB. Sinds ik terug in Nederland ben, houd ik me daar veel mee bezig. En dat bevalt me eerlijk gezegd heel goed.

ISTQBIk heb inmiddels alweer twee keer de Foundation cursus gegeven. Het is een leuke cursus, met een goede balans tussen theorie en praktijk. Waarbij ik moet zeggen dat de theorie vooral uit de syllabus komt, terwijl ik zelf de praktijk eraan toevoeg. Nou ja, met meer dan dertig jaar IT-ervaring achter de kiezen valt er altijd wel een anekdote op te dissen, die de relevantie van de theorie aantoont. Ik probeer altijd twee doelen te realiseren: de cursisten tot betere testers te vormen en anderzijds ze te laten slagen voor het examen. Dat eerste kan ik natuurlijk niet controleren, dat moeten ze zelf waarmaken op de werkvloer. Het tweede doel, het slagen voor het examen, is uiteraard wel expliciet te meten. Dat was in ieder geval de afgelopen twee keer een groot succes, met een slagingspercentage van honderd procent (denk ik, de tweede uitslag heb ik nog niet binnen).

Training ProvdiderVerder ben ik, samen met mijn collega Erik, druk bezig met het upgraden van de ISTQB Advanced cursussen. ISTQB heeft een nieuwe versie van de Advanced Level syllabus uitgebracht. Die is nu opgesplitst in drie aparte syllabi, Test Manager, Test Analyst en Technical Test Analyst. Daarom moeten al onze advanced cursussen worden aangepast. In eerste instantie leken de veranderingen redelijk beperkt, maar toen we er dieper indoken, kwamen we er al snel achter dat de cursussen compleet overhoop moeten.
Dat is echt een forse klus, waar we samen veel tijd in steken. Wel heel leuk om te doen 🙂

We zijn begonnen met Test Manager. Ik vind dat de upgrade van de syllabus daar heel goed uitpakt. De theorie is een stuk praktijkgerichter geworden. In plaats van op te lepelen wat volgens ISTQB een testmanager aan kennis aan boord zou moeten hebben, wordt de cursist nu veel meer uitgedaagd om na te denken over de specifieke kenmerken van een bepaald project en dan de juiste acties en technieken te selecteren om daarop in te spelen. Het accent komt meer te liggen op toepassen en aanpassen, en minder op kennen en vertellen.
Dat maakt het wel een stuk lastiger om te toetsen of de cursist zich de stof eigen heeft gemaakt. Kon je in de vorige versie nog een eind komen met het uit je hoofd leren van definities, voorgeschreven aanpakken, begrotingstechnieken en dergelijke, nu moet je op basis van een scenario nadenken over hoe je een bepaalde situatie als testmanager zou moeten aanpakken. Mijn probleem is dat er dan niet altijd één ‘juist’ antwoord bestaat. Misschien zijn er meer aanpakken mogelijk, die allemaal goed kunnen uitpakken, afhankelijk van hoe je de situatie interpreteert.
ISTQB heeft wel een aantal voorbeeldvragen met antwoorden op de site gezet, maar ik weet niet of die nou het hele verhaal vertellen. Wij proberen het op te lossen door een realistisch scenario, direct ontleend aan onze eigen praktijk, te pakken en dat als rode draad door de hele cursus te laten lopen. Goede cases daarbij bedenken is een hele klus maar het is zeker de moeite waard.
TM-wielWe zetten de cursus nu op met testmanagement als centraal thema en de verschillende aanpalende onderwerpen, reviews, improvement, tools en dergelijke, als spaken van een wiel eromheen gegroepeerd. We noemen dat het TestManagement wiel en dat wiel gebruiken we als routekaart door de hele cursus heen. Al met al denk ik dat onze cursus er (nog) veel beter, leuker, boeiender door is geworden; ik sta te popelen om de nieuwe versie voor het eerst te mogen geven. Meld je aan!

In het kader van de aanpassingen van onze advanced cursussen heb ik ook een een-op-een gesprek gehad met Mike Smith, de trekker van de Advanced Level Working Group van ISTQB. Dat was een boeiend gesprek, dat we allebei als leerzaam hebben ervaren. We zaten behoorlijk op één lijn en die lijn was duidelijk praktijkgericht. Praktijkgericht primair in de zin van de uitvoeringspraktijk van testmanagers, maar ook praktijkgericht in de belevingswereld van opleiders. Ook hij blijkt te worstelen met het maken van goede vragen, maar aangezien hij juist is begonnen aan de kant van het vragen maken (daar is zijn bedrijf in gespecialiseerd) loopt Mike op dat gebied wel wat voor. Nou ja, inmiddels hebben we nog een paar collega’s als reviewer ingeschakeld, dus met wat extra geloof, hoop en liefde komen wij er ook wel.

Het moge duidelijk zijn dat ik een enthousiaste ISTQB-fan ben. Dat is niet iedereen en dat is natuurlijk eenieders goed recht. Een beetje rondstruinend op internet fora kom je heel wat felle discussies tussen voor- en tegenstanders tegen.
Nou heb ik op zich niks tegen discussies, maar ik kom te vaak tegen dat zo’n discussie wordt gevoerd met loze statements in plaats van met argumenten. En als dat uitdraait op inhoudsloos ISTQB-bashing, dan kan ik me daar best boos om maken. Laat ik even een paar veel gehanteerde schijnargumenten rechtzetten.

1. Er wordt geld aan verdiend door opleidingsinstituten en certificeringsinstellingen.
Ja, vind je het gek? Die opleiders en examinatoren doen hun werk, besteden hun tijd en moeten de volgende dag bij de bakker ook gewoon betalen voor hun brood. Ik moet de eerste testguru nog tegenkomen die zijn eigen methode gratis en voor niks, uit pure menslievendheid verkondigt. Eerlijk gezegd wordt er juist binnen ISTQB-werkgroepen en landenboards, waaronder onze eigen onvolprezen BNTQB, heel wat vrijwilligerswerk verricht. Dus het geld dat wordt betaald voor opleidingen en examens is een hele redelijke vergoeding, die mensen en organisaties er graag voor over hebben.

2. Het is te theoretisch.
Natuurlijk is het theoretisch, dan kan niet anders in de, in het totaal, vijftien dagen, die een complete advanced opleiding duurt. Die tijd heb je echt wel nodig om alle stof over te brengen en dan tel ik het huiswerk nog niet eens mee. In onze cursus zitten voldoende oefeningen om te ‘ruiken’ aan de praktijk, maar de echte praktijkervaring kun je nooit in een cursus opdoen, dan moet je toch echt in concrete opdrachten ermee aan de slag. Het is niet voor niets, dat ISTQB als eis stelt, dat er tussen de Foundation en de Advanced opleidingen een paar jaar praktijk moet zitten. Dat is natuurlijk niet waterdicht te controleren, maar wie daar de hand mee probeert te lichten komt zichzelf wel tegen op het examen.

3. Er zijn testers met een certificaat, die toch slecht testen.
Zo ken ik er wel meer. Er zijn ook mensen met een rijbewijs, die ongelukken maken. Is dat een argument om het rijbewijs af te schaffen? Nee toch! Het is hooguit een argument om rijopleidingen te verbeteren en exameneisen te actualiseren. En dat is precies wat ISTQB met de recente upgrade heeft gedaan.
En natuurlijk is het zo, dat een tester met alleen een Foundation certificaat op zak, nog geen volleerd tester is. Die heeft wat geoefend met de basisprincipes en kent de terminologie, maar heeft nog een hele ISTQB-leerweg voor zich.

4. Het past niet binnen Agile.
Oh nee? Waarom dan niet? Als je met Agile iets wil bereiken kom je er heus niet alleen met de VBl-methode (‘Vrijheid, Blijheid’). Bewust kiezen voor de juiste aanpak, technieken, structuur zal ook binnen een Agile aanpak de effectiviteit en efficiëntie verhogen. Om dat duidelijk te maken hanteren we in onze Advanced Test Manager cursus een Agile ‘rode-draad’-case, waarin we stap voor stap laten zien hoe je de ISTQB-principes binnen een Agile sprint kunt toepassen.

Need I say more? Dus dat doe ik dan ook niet.